Einstürzende Neubauten

Δημιούργημα του Blixa Bargeld, ο οποίος υπήρξε ιδρυτικό (και μόνιμο ως το 2001) μέλος και των Bad seeds του Nick Cave, οι Einstürzende Neubauten (="καταρρέοντα νεόκτιστα") υπήρξαν το επιδραστικότατο συγκρότημα που έβαλε την industrial μουσική στον χάρτη και διέγραψε μια πορεία από τον επίπονο θόρυβο ως την avant-garde pop.

Δημιουργήθηκαν το 1980 στο Δυτικό (τότε) Βερολίνο και πρέσβευαν την εφαρμογή των dada-ιστικών πρακτικών στη μουσική. Το όραμά τους ήταν η δημιουργία νέας μουσικής μέσω της καταστροφής και αποδόμησης την συστατικών της παλιάς. Η διαδικασία σύνθεσης και ηχογράφησης των πρώτων άλμπουμ τους παραμένει ακραία και ασύλληπτη ακόμα και σήμερα. Μια σάπια κιθάρα, μια απεγνωσμένη φωνή, και ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ μπορεί να δημιουργήσει ήχο. Φτυάρια, τρυπάνια, λαμαρίνες, βαρέλια, κιβώτια, τα πάντα ήταν μουσική για τους Neubauten.


Οι πρώιμες εμφανίσεις τους αποτελούσαν ένα τεράστιο όργιο, καθώς όλα αυτά μεταφέρονταν στη σκηνή. Venues υπέστησαν καταστροφές σε λάιβ των Neubauten, αλλού δημιουργήθηκαν έκτροπα, και (κυρίως) αυτός ήταν ο παράγοντας που γιγάντωσε τη φήμη αυτής της κολλεκτίβας. Μια καλή γεύση εδώ:



Δεν ήταν οι πρώτοι που ασχολήθηκαν με τον θόρυβο, ήταν οι πρώτοι όμως που τον "τιθάσσευσαν" και τον ενσωμάτωσαν σε μουσικές δομές. Η επιδραστικότητά τους μεγάλη. Από τους Depeche Mode ως τους Voivod, και από τους Τοοl ως τους Ministry, όλοι όσοι δοκίμασαν να ενσωματώσουν στοιχεία "αστικού θορύβου" δίπλα στα συμβατικά μουσικά όργανα και synths. Kαι εννοείται, οποιοσδήποτε ασχολήθηκε με το industrial μέχρι τα mid-90s (όπου οι ΝΙΝ έθεσαν νέα στάνταρντς) τους οφείλει πολλά.

Η δισκογραφία τους μεγάλη και αχανής, χωρίζεται ανάλογα με τη δεκαετία. Από τα πρωτοποριακά industrial/noise albums των 80ς, στη νευρώδη μετα-βιομηχανική pop των 90ς, και από κει στην κατασταλλαγμένη "εναλλακτική" avant-garde των 00ς, δύσκολο να ακούσει κάποιος το "Perpetuum mobile" και το "Kollaps"  και να πιστέψει ότι πρόκειται για το ίδιο συγκρότημα. Eύκολο επίσης να απορρίψει την πιο πρόσφατη εποχή τους προς όφελος του ένδοξου πρωτοποριακού παρελθόντος. Λάθος στο οποίο υπέπεσα κι εγώ για μεγάλο διάστημα, με αποτέλεσμα να χάσω πολλά υπέροχα κομμάτια. Σκοπός της ανάρτησης είναι να παρουσιάσει και την -αγνοημένη- νεότερη περίοδο.



A) 1980-1984

"Kollaps" 1981

Eίχαν προηγηθεί κι άλλες ηχογραφήσεις που κυκλοφόρησαν σε περιορισμένο κύκλο ακροατών, αλλά αυτό θεωρείται τo ντεμπούτο άλμπουμ τους. Ακατέργαστο, κλειστοφοβικό και δυσπρόσιτο, άλλαξε σε πολύ κόσμο την οπτική περί μουσικής. Εκρήξεις θορύβου και ο Bargeld χρησιμοποιεί τη φωνή του σε σχιζοφρενικές απαγγελίες. Δύσκολο, αλλά εδώ μέσα υπάρχει το απίστευτο "Tanz Debil". Το "Jet'M" είναι μια εξωφρενική διασκευή στο πασίγνωστο "Je t'aime... moi non plus" του Serge Gainsbourg

"Zeichnungen des Patienten O. T." 1983

"Οι ζωγραφιές τους ασθενούς Ο.Τ." λοιπόν. Όνομα και πράμα. Πιο δομημένες συνθέσεις, αλλά η ατμόσφαιρα σκοτεινού κελιού και η παρανοϊκή (αλλά γήινη) φωνή παραμένει. Το τρυπάνι στο "Abfackeln!" σού τρυπάει σαδιστικά τον εγκέφαλο, το ομώνυμο παγώνει το αίμα, ενώ αν ακούσετε το (bonus) "Wasserturm" και μετά το "Last Entertainment" των Coroner θα καταλάβετε πολλά...
Αυτή την εποχή το όνομα των Neubauten αρχίζει να βγαίνει στην επιφάνεια.




"80-83 Strategien Gegen Architekturen" (1984)

Γνωστό και ως "Strategies Against Architecture '80–'83". Συλλογή με ηχογραφήσεις (συν κάποιες live) της πρώιμης ΕΝ εποχής. Το πρώτο μέρος της θρυλικής σειράς. Κάποια κομμάτια υπάρχουν και στο "Kollaps" σε ελαφρώς διαφορετικές εκτελέσεις. 

To 2004, κυκλοφόρησε μια ακόμη συλλογή με ηχογραφήσεις της πολύ πρώιμης εποχής τους με τίτλο "Kalte Sterne - Early Recordings", η οποία περιέχει τις υπόλοιπες προ-"Kollaps" ηχογραφήσεις (όταν οι ΕΝ ήταν ακόμη ένα 'συμβατικό' σχήμα και πριν αφοσιωθούν πλήρως στη δημιουργία θορύβου), όπου ακούγεται μια σχεδόν post-punk μπάντα να ανακατεύει τρυπάνια και τρανζίστορς στον ήχο της, και oλοκληρώνει την εικόνα των πρώιμων Neubauten.



B) 1985-1991

"Halber Mensch" 1985

Kατά γενική ομολογία, ο κορυφαίος δίσκος τους. Κλειστοφοβικός, "τελετουργικός", μια φωνή απόγνωσης. Ο θόρυβος είναι πλέον πλήρως ελεγχόμενος, οι συνθέσεις είναι πλέον ώριμες και το άλμπουμ είναι ένα μνημείο του industrial. "Z.N.S.", "Seele brennt" και "Der Tod ist ein Dandy" τα κορυφαία κομμάτια σε έναν κλασικό δίσκο.


"Fünf auf der nach oben offenen Richterskala" 1987

7 χρόνια στον θόρυβο, και ενώ έχει προηγηθεί η προσχώρηση του Blixa στους Bad Seeds, οι ΕΝ αποφασίζουν σιγά-σιγά να γίνουν πιο μουσικοί. Οι εκρήξεις μειώνονται, τα κλαπατσίμπαλα έχουν πλέον συνοδευτικό ρόλο, αλλά οι συνθέσεις είναι φοβερές. "Zerstörte Zelle" και "Modimidofrsaso" τα κορυφαία κομμάτια του δίσκου.


"Haus der Lüge" 1989

Στο ίδιο περίπου ύφος με το προηγούμενο, θεωρείται κλασικό, εμένα μου φαίνεται μάλλον ανέμπνευστο. Το ομώνυμο ξεχωρίζει σίγουρα όπως και το "Hirnlego", εδώ υπάρχει όμως και το ΦΟΒΕΡΟ "Feurio!", ένα από τα καλύτερα κομμάτια τους. Fan-favorite το προβοκατόρικο εξώφυλλο, παραποίηση ενός χαρακτικού του Hans Baldung Grien από τον 16ο αιώνα.
 
 
"Strategies Against Architecture II" (1991)

To δεύτερο μέρος της σειράς συλλογών κλείνει τη δεύτερη περίοδό τους με πανηγυρικό τρόπο. Διπλό cd, υποδειγματικό tracklist με σωστή ισορροπία ανάμεσα στα κλασσικά κομμάτια και στις σπάνιες ηχογραφήσεις, πέρα από τα ήδη γνωστά έπη ξεχωρίζουν οι ασύλληπτες live εκτελέσεις των "Yü-Gung" και "Armenia" και το ακυκλοφόρητο "Jordache"


C) 1992-2001

"Tabula Rasa" 1993

Τα 90ς βρήκαν τους Neubauten με ακόμα πιο συμβατικές διαθέσεις. Υποδειγματική παραγωγή, η άλλοτε τραχειά υφή της τέχνης τους έχει πλέον αμβλυνθεί. Το "Die Interimsliebenden" γίνεται το πρώτο μεγάλο "hit" τους (βγήκε και σε maxi-single ως "interim"), ενώ και ο υπόλοιπος δίσκος κινείται σε αντίστοιχα επίπεδα. Ο εικοσάλεπτος industrial εφιάλτης της ενότητας "Wuerste/Headcleaner/Headcleaner II" όμως σώζει την κατάσταση.


"Ende Neu" 1996

Εδώ έχουμε άλλη μια pop απόπειρα, αλλά με πολύ νεύρο και μεγάλες κομματάρες όπως το "Installation No. 1", το ομώνυμο, και το μαγευτικό "The Garden". Οι "σκληροπυρηνικοί" fans του θορύβου τούς εγκαταλείπουν πλέον οριστικά, όμως μετά από αυτό το album η καθιέρωση (καλλιτεχνική και εμπορική) υπήρξε καθολική.




"Silence Is Sexy" 2000

Οι Neubauten μπαίνουν στην τρίτη δεκαετία τους με ένα διαφορετικό πρόσωπο. Έχει ήδη  αποχωρήσει ο -σημαντικός για την ηχητική τους κατεύθυνση- F.M. Einheit λόγω μουσικών διαφορών από το 1996, και 2 νέα μέλη βρίσκονται στο σχήμα. Πρώτη κυκλοφορία της νέας μορφής των ΕΝ είναι το ΕΡ "Total Eclipse Of The Sun" το 1999, και ακολουθείται από τον ως τότε πιο pop δίσκο τους. Παρότι κάποιοι ξίνισαν/με, 10 χρόνια μετά η ιστορία το έχει δικαιώσει ως έναν κλασικό δίσκο που τους καθιέρωσε σε ένα νέο, ευρύτερο κοινό. Το album είναι τεράστιο σε διάρκεια, χαλαρές διαθέσεις και πλέον η ένταση εγκαταλείπει οριστικά τη μουσική τους. Τα "Sabrina" και "Silence is Sexy" είναι τα νέα "εναλλακτικά" hits, αλλά οι -λίγες- πραγματικά ισχυρές στιγμές του δίσκου είναι το συγκλονιστικό "Die Befindlichkeit des Landes", το 18-λεπτο "Pelikanol", το "Alles" και το "Redukt".



"Strategies Against Architecture III" (2001)
Το τρίτο μέρος των SAA συλλογών κλείνει την τρίτη περίοδό τους. Πάλι διπλό cd με αρκετά κλασικά κομμάτια της περιόδου (κάποια σε εναλλακτικές/live εκτελέσεις, κάποια άλλα αγνώριστα, π.χ. το "Alles"), και αρκετό ακυκλοφόρητο/σπάνιο υλικό.  Ξεχωρίζει το "Open Fire" και η νευρώδης εκτέλεση του "Sabrina" (ως "I wish this would be your colour")



D) 2002-2010
 
"Supporter Album No. 1" 2003

Λίγο μετά την αποχώρηση του Blixa από τους Bad Seeds, οι ΕΝ άρχισαν να δουλεύουν πάνω στο επόμενο album τους χωρίς την υποστήριξη κάποιας εταιρείας, αλλά έβαλαν μπροστά το supporter project, τη δημιουργία δηλαδή μουσικών έργων με απ'ευθείας στήριξη (χρηματική αλλά και έμπρακτη) των οπαδών τους. 2.000 οπαδοί πλήρωσαν από 35 ευρώ και έλαβαν μέρος στη δημιουργία του δίσκου, για να λάβουν στη συνέχεια ταχυδρομικώς το ηχογραφημένο αποτέλεσμα. Παράλληλα οι ΕΝ  ξαναβάζουν μπροστά την Potomak Records, εταιρεία που πλέον διαχειρίζεται όλες τις κυκλοφορίες τους και τα projects των μελών τους. Από το άλμπουμ ξεχωρίζει το δεκατετράλεπτο "Perpetuum Mobile" και το "Selbstportrait mit Kater". Ηχητικά πρόκειται για συνέχεια του ήχου του "Silence is Sexy" με κάποιες διάσπαρτες θορυβώδεις εκρήξεις.
Στα τέλη του 2003, ένα δεύτερο cd-r επεστάλλη στους "supporters" με τίτλο "Airplane Miniatures" που περιείχε μια πιο διευρυμένη έκδοση των "Airplane Miniatures" του "Supporter Album" και ambient διαθέσεις.


"Perpetuum Mobile" 2004

Παρά το "supporter project" που έτρεχε παράλληλα, αυτός ο δίσκος βγήκε από την Mute και είναι η τελευταία δουλειά τους που δεν κυκλοφορεί 'αποκλειστικά' απ'τους ίδιους. Ο πιο πειραματικός δίσκος (από τους "κανονικούς") της ύστερης περιόδου, εδώ πειραματίζονται με πολλαπλές φωνές και περισσότερη ατμόσφαιρα χρησιμοποιώντας λιγότερους -συγκριτικά- ήχους, πιο "αιθέριο" σαν διάθεση, το αποτέλεσμα όμως δεν τους δικαιώνει. Ξεχωρίζουν τα κομμάτια που είχαν πρωτοεμφανιστεί στο "Supporter Album", λίγα πράματα από κει και πέρα όμως ("Youme & Meyou"). Συνολικά μάλλον ο κατώτερος δισκος τους.


"Grundstück" (Supporter Album No.2) 2005

Η μπάντα το θεωρεί κανονικότατη studio κυκλοφορία, όπως και τα προηγούμενα "Supporter Albums".
Το αρχικό "Grundstück" ήταν ένα -μάλλον αδιάφορο- τετράλεπτο κομμάτι που έκλεινε το "Perpetuum Mobile". Εδώ οι ΕΝ το μετατρέπουν σε μια εικοσιπεντάλεπτη τελειότητα χωρισμένη σε έξι μέρη με απίστευτες εναλαγές και τρελούς ρυθμούς. Για όσους ήταν στο πρόσφατο λάιβ της Αθήνας, το έπαιξαν ολόκληρο στο πρώτο ενκόρ (αφήνοντάς μας με ανοιχτό το στόμα).
Ο δίσκος συμπληρώνεται από 4 ακόμα κομμάτια στο γνωστό νεότερο ΕΝ ύφος. Συνολικά μάλλον ό,τι καλύτερο έχω ακούσει από 00ς Neubauten.



"Alles wieder offen" (2007)

Mετά το χλιαρό "Perpetuum Mobile", οι Neubauten ανασυντάσσονται και κυκλοφορούν ένα ανέλπιστα καλό album. Το ύφος δεν αλλάζει (μην περιμένετε πριόνια), όμως είναι παρούσα η έμπνευση, και δίπλα σε πραγματικά πανέμορφα κομμάτια όπως το "Von Wegen" ή το "Nagorny Karabach" (που έγινε και video) υπάρχουν οι μεγάλες κομματάρες "Alles Wieder Offen" και "Ich Warte"



"The Jewels" (2007)

To τελευταίο μέρος του "supporter" project, εδώ οι Neunauten παίζον ένα αυτοσχεδιαστικό παιχνίδι με κάρτες και το αφήνουν να τους οδηγήσει στη δημιουργία. Τζαμαριστό και χαλαρό αποτέλεσμα, στιγμές έμπνευσης υπάρχουν, οπως και στιγμές θορύβου, σίγουρα μπορώ να ζήσω χωρίς αυτό το άλμπουμ, όχι όμως και χωρίς το τρομερό "Die Ebenen (Werden Nicht Vermischt)".



"Strategies Against Architecture IV" (2010)

Το τέταρτο μέρος της ιστορικής σειράς συλλογών λοιπόν κλείνει την τελευταία τους περίοδο πάλι σε δύο CD. Εδώ υπάρχουν μαζεμένες κάποιες από τις ισχυρότερες στιγμές των "Perpetuum Mobile" και "Alles Wieder Offen", με κακή όμως επιλογή κομματιών από το τελευταίο. Διάφορα καλούδια, όπως ένα 15άλεπτο medley από τα 8 (!) "Masterhaus" albums του 2005-07 και κάποια ακυκλοφόρητα διαμαντάκια όπως το blues-y "Wo sind meine Schuhe?". Ελλείψεις υπάρχουν και είναι λογικό, με προσωπικό κόλλημα το "Die Ebenen".



Από κει και πέρα γίνεται ένας ακόμα μεγαλύτερος χαμός από live ηχογραφήσεις, singles, VHS/DVD, soundtracks για θεατρικές παραστάσεις, συλλογές με remix, καθώς και η σειρά "Masterhaus" με 8 πειραματικά άλμπουμ την τριετία 2005-2007, ενώ και όλα τα μέλη τους είναι ανακατεμένα σε ένα κάρο projects. Ίσως κάποια άλλη στιγμή να ασχοληθούμε και με όλα αυτά.

 

YΓ1. Η πρώιμη μορφή του κειμένου αυτού είχε πρωτοανέβει στο forum του rocking.gr και παρουσίαζε (όσους νόμιζα τότε ως) τους πιο σημαντικούς δίσκους των Neubauten. Ενάμιση χρόνο μετά, και έχοντας πλέον νιώσει την ΕΝ live εμπειρία και έχω ακούσει και την υπόλοιπη δισκογραφία τους, ήρθε η ώρα για update.
ΥΓ2. Η ανάρτηση αυτή είναι αφιερωμένη στον Γιωργο Δ. Φλωράκη, που με ένα άρθρο του στο βραχύβιο ανεξάρτητο περιοδικό Razor τον Ιούνιο του 2000 με είχε ωθήσει να ψάξω τους Einsturzende Neubauten.
Στο παρόν blog υπάρχει λινκ για κατέβασμα των τευχών του Razor.